Pamiętaj, że jak śpiewał Lady Pank:
"Ludzie są jacy są i nie będą nigdy lepsi"
Trzeba się z tym pogodzić. Nie jesteśmy z natury źli ani dobrzy. To okoliczności wymuszają na nas często takie czy inne zachowania. Do okoliczności tych należą również wszystkie systemy które tworzymy i w których żyjemy. Pisząc wszystkie, mam na myśli systemy naprawdę wszystkie:
- Społeczne
- Gospodarcze
- Religijne
- Wychowawcze
- Informatyczne
- Procedury
- Prawo itp.
Mieszka gdzieś głęboko w nas tendencja, aby te budowane z mozołem struktury deformować i omijać. Jeśli ludzie w różny sposób obchodzą twój system, oznacza tylko tyle, że jest on źle zaprojektowany, a nie że jego użytkownicy są źli. Gdy twa procedura jest nagminnie ignorowana, zmień ją! Przykładem niech będzie polski system opieki zdrowotnej, który obchodzą wszyscy - lekarze, administracja i pacjenci .Takie zachowania można eliminować wyłącznie poprzez edycję systemu, tak aby usunąć zachowań przyczyny, bądź zachowania do systemu włączyć. Uwierzcie mi - to jedyna droga.
Trudno jest zmienić jednego człowieka, a co dopiero całą społeczność. Nawyki kształtują się przez pokolenia. By nie być gołosłownym - to prawda, że Skandynawowie są o wiele uczciwsi od Polaków (choć wcale nie jesteśmy w ogonie świata) ale to uwarunkowało 1000 lat historii. Zmiana zachowań możliwa jest jedynie poprzez edycję systemu, bądź edukację. Edukacja niestety jest procesem, w porównaniu do edycji bardzo powolnym. Zakazy i kary nic nie pomogą. Karanie stosujemy tylko za poważne naruszenia systemu, takie jak choćby przestępstwa. Podstawowe kryterium karania - naruszenie musi występować bardzo rzadko i/lub być wyjątkowo doniosłe. Niech za przykład wart karania posłuży defraudacja pieniędzy przeznaczonych na szpital. Edycji powinniśmy zaś dokonać w przypadku, gdy pacjenci nagminnie wręczają drobne prezenty lekarzom, w zamian za przyspieszenie terminów przyjęć. Edycja niedoskonałych systemów, to najlepsza a często jedyna droga, aby nasz model zbliżyć do doskonałości!
